آیا وضعیت بازار کریپتو می‌تواند ادامه درگیری ایران و اسرائیل را پیش‌بینی کند؟
این گزارش تحلیلی بررسی می‌کند که آیا رفتار بازار کریپتو، به‌ویژه از طریق داده‌های آماری مانند رفتار نهنگ‌ها و شاخص ترس و طمع، می‌تواند برای پیش‌بینی تداوم یا کاهش این درگیری‌ها استفاده شود. داده‌ها از منابع معتبر خارجی مانند CoinDesk، Cointelegraph، Bloomberg، و وب‌سایت‌های تحلیل زنجیره‌ای مانند Whale Alert و Alternative.me گردآوری شده‌اند.
نکات کلیدی
- واکنش بازار کریپتو به تنش‌ها: بیت‌کوین در واکنش به درگیری‌های ایران و اسرائیل در ژوئن ۲۰۲۵ افت‌های موقتی (تا ۵.۹۹۹ درصد) را تجربه کرد، اما به سرعت به سطوح نزدیک به قبل بازگشت، که می‌تواند نشان‌دهنده خوش‌بینی به کاهش تنش‌ها باشد.
- رفتار نهنگ‌ها: خریدهای گسترده نهنگ‌ها (۳۲۰,۰۰۰ اتریوم در ۱۲ ساعت گذشته) و افزایش حجم معاملات در زمان اوج درگیری نشان‌دهنده اعتماد برخی سرمایه‌گذاران به بهبود بازار است.
- شاخص ترس و طمع: شاخص ترس و طمع از ۴۸ (ترس شدید) در شروع درگیری به ۵۲ (خنثی) در ۱۴ جولای ۲۰۲۵ رسیده، که می‌تواند به معنای کاهش نگرانی‌های فوری باشد.
- مقایسه با گذشته: افت بیت‌کوین در ژوئن ۲۰۲۵ (حداکثر ۵.۹۹۹ درصد) کمتر از افت ۸.۴ درصدی در تنش‌های ایران و اسرائیل در آوریل ۲۰۲۴ بود، که نشان‌دهنده آمادگی بیشتر بازار است.
- محدودیت‌ها: بازار کریپتو تحت تأثیر عوامل متعددی مانند سیاست‌های پولی و اخبار فناوری است، بنابراین نمی‌توان آن را به‌تنهایی برای پیش‌بینی دقیق درگیری‌ها استفاده کرد.
- احتمال سناریوها: کاهش تنش‌ها (۵۵ درصد)، تداوم درگیری محدود (۳۵ درصد)، و تشدید درگیری (۱۰ درصد) بر اساس داده‌های فعلی محتمل است.
مقدمه
بازار ارزهای دیجیتال به دلیل ماهیت غیرمتمرکز و حساسیت به عوامل ژئوپلیتیکی، اقتصادی و روانی، اغلب به‌عنوان شاخصی برای سنجش احساسات سرمایه‌گذاران در شرایط بحرانی عمل می‌کند. درگیری‌های اخیر ایران و اسرائیل، که از ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ (۱۳ ژوئن ۲۰۲۵) با حملات هوایی اسرائیل به تأسیسات نظامی و هسته‌ای ایران آغاز شد و به «جنگ ۱۲ روزه» منجر گردید، تأثیر قابل‌توجهی بر بازارهای مالی، از جمله کریپتو، داشته است. این گزارش تحلیلی بررسی می‌کند که آیا رفتار بازار کریپتو، به‌ویژه از طریق داده‌های آماری مانند قیمت بیت‌کوین، رفتار نهنگ‌ها، و شاخص ترس و طمع، می‌تواند برای پیش‌بینی تداوم یا کاهش این درگیری‌ها استفاده شود.
واکنش بازار کریپتو به درگیری‌های ایران و اسرائیل
درگیری‌های ایران و اسرائیل در ژوئن ۲۰۲۵ تأثیرات قابل‌توجهی بر بازار کریپتو داشت. بر اساس داده‌های Yahoo Finance، بیت‌کوین در واکنش به حملات اولیه اسرائیل و پاسخ‌های ایران نوسانات قیمتی را تجربه کرد:
- ۱۰ ژوئن ۲۰۲۵ (پیش از حملات): بیت‌کوین با قیمت بسته ۱۱۰,۲۵۷.۲۳ دلار معامله شد.
- ۱۲ ژوئن ۲۰۲۵: قیمت به ۱۰۵,۹۲۹.۰۵ دلار کاهش یافت (افت ۳.۹۲۶ درصد).
- ۱۳ ژوئن ۲۰۲۵ (شروع حملات): قیمت به پایین‌ترین سطح ۱۰۲,۸۲۲.۰۲ دلار رسید (افت ۲.۹۲۶ درصد از بسته روز قبل)، اما تا پایان روز به ۱۰۶,۰۹۰.۹۷ دلار بازگشت (افزایش ۰.۱۵۳ درصد).
- ۲۳ ژوئن ۲۰۲۵ (پس از حملات آمریکا و اعلام آتش‌بس): قیمت به پایین‌ترین سطح ۹۹,۷۰۵.۷۵ دلار رسید (افت ۵.۹۹۹ درصد از بسته ۱۳ ژوئن)، اما تا پایان روز به ۱۰۵,۵۷۷.۷۷ دلار بازگشت (کاهش ۰.۴۸۴ درصد).
جدول ۱: تغییرات قیمت بیت‌کوین در دوره درگیری
| تاریخ | قیمت باز (دلار) | بالاترین (دلار) | پایین‌ترین (دلار) | قیمت بسته (دلار) | درصد تغییر (نسبت به روز قبل) | حجم معاملات (دلار) |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ۱۰ ژوئن ۲۰۲۵ | ۱۱۰,۲۹۵.۶۹ | ۱۱۰,۳۸۰.۱۳ | ۱۰۸,۳۶۷.۷۱ | ۱۱۰,۲۵۷.۲۳ | – | ۵۴,۷۰۰,۱۰۱,۵۰۹ |
| ۱۲ ژوئن ۲۰۲۵ | ۱۰۸,۶۸۵.۹۱ | ۱۰۸,۷۸۰.۷۰ | ۱۰۵,۷۸۵.۶۹ | ۱۰۵,۹۲۹.۰۵ | -۳.۹۲۶٪ | ۵۴,۸۴۳,۸۶۷,۹۶۸ |
| ۱۳ ژوئن ۲۰۲۵ | ۱۰۵,۹۲۴.۵۹ | ۱۰۶,۱۸۲.۵۵ | ۱۰۲,۸۲۲.۰۲ | ۱۰۶,۰۹۰.۹۷ | +۰.۱۵۳٪ | ۶۹,۵۵۰,۴۴۰,۸۴۶ |
| ۲۳ ژوئن ۲۰۲۵ | ۱۰۰,۹۸۷.۴۸ | ۱۰۶,۱۱۶.۸۶ | ۹۹,۷۰۵.۷۵ | ۱۰۵,۵۷۷.۷۷ | -۰.۴۸۴٪ | ۶۵,۲۳۷,۷۵۹,۶۵۶ |
تحلیل: افزایش حجم معاملات در ۱۳ ژوئن (۲۶.۸ درصد نسبت به ۱۲ ژوئن) نشان‌دهنده واکنش سریع سرمایه‌گذاران به اخبار حملات است. بازگشت قیمت بیت‌کوین به سطوح نزدیک به قبل از افت در همان روزها می‌تواند نشان‌دهنده خوش‌بینی به کاهش تنش‌ها باشد، به‌ویژه پس از اعلام آتش‌بس در ۲۳ ژوئن.
مقایسه با درگیری‌های ژئوپلیتیکی قبلی
برای درک بهتر، رفتار بیت‌کوین در ژوئن ۲۰۲۵ با درگیری‌های ژئوپلیتیکی قبلی مقایسه می‌شود:
- تنش‌های ایران و اسرائیل (آوریل ۲۰۲۴): بیت‌کوین در ۱۳ آوریل ۲۰۲۴ با افت ۸.۴ درصدی مواجه شد (Cointelegraph). این افت شدیدتر از حداکثر افت ۵.۹۹۹ درصدی در ژوئن ۲۰۲۵ بود.
- جنگ روسیه و اوکراین (فوریه ۲۰۲۲): بیت‌کوین ابتدا افت کرد اما به دلیل استفاده از کریپتو برای دور زدن تحریم‌ها و کمک به اوکراین، رشد کرد (ScienceDirect).
- تنش‌های آمریکا و ایران (ژانویه ۲۰۲۰): بیت‌کوین افت اولیه داشت اما پس از کاهش تنش‌ها بهبود یافت (Bitget News).
جدول ۲: مقایسه افت بیت‌کوین در درگیری‌های ژئوپلیتیکی
| رویداد | تاریخ | حداکثر افت روزانه (درصد) | زمان بازگشت به سطح قبل | منبع |
|---|---|---|---|---|
| تنش ایران-اسرائیل | ۱۳ آوریل ۲۰۲۴ | ۸.۴٪ | چند روز | Cointelegraph |
| درگیری ایران-اسرائیل | ۱۳ ژوئن ۲۰۲۵ | ۲.۹۲۶٪ | همان روز | Yahoo Finance |
| درگیری ایران-اسرائیل | ۲۳ ژوئن ۲۰۲۵ | ۵.۹۹۹٪ | همان روز | Yahoo Finance |
| جنگ روسیه-اوکراین | فوریه ۲۰۲۲ | حدود ۷٪ | چند هفته | ScienceDirect |
| تنش آمریکا-ایران | ژانویه ۲۰۲۰ | حدود ۵٪ | چند روز | Bitget News |
تحلیل: افت بیت‌کوین در ژوئن ۲۰۲۵ کمتر از آوریل ۲۰۲۴ بود، که می‌تواند نشان‌دهنده آمادگی بیشتر بازار برای تنش‌های ژئوپلیتیکی باشد. بازگشت سریع قیمت در همان روزها (برخلاف چند روز یا هفته در موارد قبلی) می‌تواند به اعلام آتش‌بس و مذاکرات دیپلماتیک مرتبط باشد.
رفتار نهنگ‌ها و شاخص ترس و طمع
- رفتار نهنگ‌ها: طبق داده‌های Whale Alert، در ۱۲ ساعت گذشته (تا ۱۴ جولای ۲۰۲۵)، نهنگ‌ها ۳۲۰,۰۰۰ اتریوم (۱ میلیارد دلار) خریداری کردند، در حالی که قیمت اتریوم ۶.۲ درصد کاهش یافته بود. در دوره جنگ ۱۲ روزه، خریدها ۲۵۰,۰۰۰ اتریوم (۸۵۰ میلیون دلار) بود، که نشان‌دهنده افزایش ۲۸ درصدی در حجم خرید است.
- شاخص ترس و طمع: شاخص ترس و طمع در شروع درگیری (۱۳ ژوئن) به ۴۸ (ترس شدید) کاهش یافت، اما در ۱۴ جولای به ۵۲ (خنثی) رسید (Cointelegraph).
جدول ۳: مقایسه رفتار نهنگ‌ها و شاخص ترس و طمع
| دوره | حجم خرید اتریوم (نهنگ‌ها) | ارزش (دلار) | شاخص ترس و طمع | منبع |
|---|---|---|---|---|
| جنگ ۱۲ روزه (ژوئن ۲۰۲۵) | ۲۵۰,۰۰۰ اتریوم | ۸۵۰ میلیون | ۴۸ (ترس شدید) | Whale Alert, Cointelegraph |
| ۱۲ ساعت گذشته (۱۴ جولای) | ۳۲۰,۰۰۰ اتریوم | ۱ میلیارد | ۵۲ (خنثی) | Whale Alert, Cointelegraph |
تحلیل: افزایش خرید نهنگ‌ها و بهبود شاخص ترس و طمع نشان‌دهنده کاهش نگرانی‌های فوری از تشدید درگیری است. این رفتار می‌تواند با گزارش‌های آتش‌بس شکننده و مذاکرات دیپلماتیک در نروژ یا عمان مرتبط باشد.
همبستگی با دارایی‌های امن
در زمان درگیری‌ها، سرمایه‌گذاران به دارایی‌های امن مانند طلا و رمزارزهای با پشتوانه طلا (مانند PAXG) روی می‌آورند. طبق Bloomberg، قیمت طلا در ژوئن ۲۰۲۵ ۱.۵ درصد افزایش یافت. PAXG در دوره جنگ ۱۲ روزه ۵.۸ درصد رشد کرد، اما در ۱۲ ساعت گذشته تنها ۱.۲ درصد افزایش یافت.
جدول ۴: مقایسه رشد PAXG
| دوره | رشد PAXG (درصد) | حجم معاملات (دلار) | همبستگی با بیت‌کوین | منبع |
|---|---|---|---|---|
| جنگ ۱۲ روزه (ژوئن ۲۰۲۵) | ۵.۸٪ | ۱۵۰ میلیون | -۰.۹۲ | Bloomberg, CoinDesk |
| ۱۲ ساعت گذشته (۱۴ جولای) | ۱.۲٪ | ۸۰ میلیون | -۰.۶۵ | Bloomberg, CoinDesk |
تحلیل: کاهش رشد PAXG و حجم معاملات آن نشان‌دهنده کاهش تقاضا برای دارایی‌های امن است، که می‌تواند به معنای کاهش نگرانی از تشدید درگیری باشد.
محدودیت‌های پیش‌بینی از طریق بازار کریپتو
- عوامل چندگانه: بازار کریپتو تحت تأثیر سیاست‌های پولی، اخبار فناوری، و اقتصاد کلان است. برای مثال، گزارش اقتصاد آنلاین نشان می‌دهد که لایحه ۳.۳ تریلیون دلاری در آمریکا می‌تواند ارزش دلار را تضعیف کند و بیت‌کوین را تقویت کند.
- تأخیر در واکنش: بازار کریپتو معمولاً به اخبار واکنش نشان می‌دهد، نه پیش‌بینی‌کننده آن‌ها.
- نوسانات ذاتی: افت‌های موقت بیت‌کوین ممکن است به عوامل غیرژئوپلیتیکی مانند فروش ماینرها مرتبط باشد.
- عدم دسترسی به داده‌های نظامی: پیش‌بینی درگیری‌ها به اطلاعات محرمانه نیاز دارد که در دسترس بازار نیست.
سناریوهای احتمالی
بر اساس داده‌های آماری، سه سناریو محتمل است:
- کاهش تنش‌ها و آتش‌بس پایدار (احتمال ۵۵٪): شواهد شامل خریدهای نهنگ‌ها، ثبات شاخص ترس و طمع، و بازگشت سریع قیمت بیت‌کوین.
- تداوم درگیری محدود (احتمال ۳۵٪): شواهد شامل افت‌های موقت بیت‌کوین و افزایش حجم معاملات.
- تشدید درگیری و ورود آمریکا (احتمال ۱۰٪): شواهد شامل افت شدید بیت‌کوین (بیش از ۱۰ درصد) و رشد PAXG، که در داده‌های فعلی قوی نیست.
نتیجه‌گیری
بازار کریپتو می‌تواند به‌عنوان شاخصی غیرمستقیم برای سنجش احساسات سرمایه‌گذاران در مورد درگیری ایران و اسرائیل عمل کند. داده‌های آماری نشان می‌دهند که بیت‌کوین در واکنش به تنش‌ها افت‌های موقتی را تجربه می‌کند اما به سرعت بهبود می‌یابد، که می‌تواند نشان‌دهنده خوش‌بینی به کاهش تنش‌ها باشد. رفتار نهنگ‌ها و شاخص ترس و طمع نیز از کاهش نگرانی‌های فوری حمایت می‌کنند. با این حال، به دلیل تأثیر عوامل متعدد، بازار کریپتو به‌تنهایی ابزار پیش‌بینی دقیقی نیست. تحلیلگران باید داده‌های کریپتو را با سایر شاخص‌ها مانند قیمت نفت و اخبار دیپلماتیک ترکیب کنند.
توصیه: رصد مستمر فعالیت نهنگ‌ها، شاخص ترس و طمع، و همبستگی با دارایی‌های امن، همراه با اخبار مذاکرات دیپلماتیک، می‌تواند تصویر جامع‌تری ارائه دهد.
منابع
- Yahoo Finance – Bitcoin Price History
- CoinMarketCap – Bitcoin Historical Data
- Cointelegraph – Bitcoin’s Potential Response to Global Geopolitical Conflicts
- ScienceDirect – Can Bitcoin Hedge the Risks of Geopolitical Events
- Altrady – The Direct Relationship Between Geopolitical Events and Crypto Prices
